We are an independent law firm that conflates expertise and experience in all legal fields. we provide services for the legal needs of everyone from private persons to mid-tier and large-scale companies and from public institutions to international and global holdings.

Contact With Us

Esentepe Mh. Kasap Sk. No: 12 Kat: 4-5 Sisli, ISTANBUL

Monday-Friday (09:00 - 18:00)

Follow Us

For detailed information about all fields we work in

Av. Göktüğ Özen


HUKUKTA AYIPLI MAL KAVRAMI VE AYIPLI MAL KARŞISINDA TÜKETİCİNİN HAKLARI

Yayımlar

  1. GİRİŞ

Günümüzde yapılan alışverişlerin birçoğu internet üzerinden gerçekleştirilmekte olup teslim edilen ürünün ayıplı çıkması halinde tüketiciler bu ürünleri iade etmek istemektedir.

İşbu husustan dolayı tüketici sıfatıyla edinmiş olduğumuz malların ayıplı çıkması sonucu hangi haklara sahip olduğumuz ve bu hakların hukuki dayanaklarının ne olduğunu bilmek tüketiciler açısından önem arz etmektedir.

Bu doğrultuda, öncelikle tüketici sıfatının ve ayıplı mal kavramının ne olduğuna değinmek gerekmektedir.

  1. TÜKETİCİ KİME DENİR?

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre tüketici; satın aldığı malda ticari amaç gütmeyen veya malı mesleği için satın almayan gerçek ya da tüzel kişileri ifade etmektedir.

  1. AYIPLI MAL NEDİR?

6502 Sayılı Kanun uyarınca;

Mal: “Alışverişe konu olan; taşınır eşya, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayri maddi malları” ifade etmektedir.

Ayıplı mal ise: “Tüketiciye teslimi anında, taraarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan mal” olarak tanımlanmıştır.

Öte yandan; ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalda ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilmektedir.

Satıcı, malı satış sözleşmesine uygun olarak tüketiciye teslim etmekle yükümlüdür. Satıcı, işbu yükümlülüğe aykırı davranması halinde satılan ayıplı mal sebebiyle tüketiciye karşı sorumlu olacaktır.

  1. AYIPLI MAL ÇIKMASI DURUMUNDA TÜKETİCİNİN HAKLARI NELERDİR?

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 11. Maddesi uyarınca tüketici sıfatıyla satın alınmış olunan malın ayıplı olması halinde kanun tarafından tüketicilere verilmiş dört tane seçimlik hak bulunmaktadır. Bunlar;

  • Sözleşmeden Dönerek Bedel İadesi İsteme

Tüketici sözleşmeden dönerek elinde bulunan ayıplı malı karşı tarafa iade eder ve ödemiş olduğu bedeli geri ister. Ayıplı mal satıcıya iade edilirken, tüketiciye vermiş olduğu para iade edilir.

  • Satılan Malın Ayıpsız Bir Misli ile Değiştirilmesini İsteme

Tüketici, ayıplı çıkan malın ayıpsız halini talep etme hakkına sahiptir. Bu durumda tüketici elinde bulunan malı satıcıya geri verir. Satıcı ise aynı ürünün ayıpsız halini tüketiciye geri vermekle yükümlüdür.

  • Satılanı Alıkoyup Ayıp Oranında Satış Bedelinden İndirim İsteme

Tüketici isterse ayıplı malı ayıplı hali ile kabul edip, ayıp oranında indirim talep edebilmektedir. Bu durumda satın alınan ayıplı mal satıcıya iade edilmeyip satıcıdan uygun bir indirim talep edilir.

  • Bütün Masrafı Satıcıya Ait Olmak Üzere Satılanın Ücretsiz Onarılmasını İsteme

Tüketici isterse ayıbın ücretsiz olarak giderilmesini veya onarılmasını isteyebilir. Tüketicinin işbu hakkı kullanması halinde ayıp tüketici tarafından kabul edilmiş sayılıp ayıbın ücretsiz bir biçimde giderilmesi talep edilir.

  1. AYIPLI MALDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un 12. maddesinde zamanaşımı süreleri düzenlenmiştir. İşbu madde uyarınca kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Söz konusu ayıp, satıcı tarafından ağır kusur veya hile ile gizlenmişse işbu zamanaşımı süresi işlemeyecektir.

Tüketicinin almış olduğu malın ayıp derecesine göre ve ayıbın ilk anda fark edilip edilmemesine göre yaklaşım farklılık arz edecektir. Eğer ki açık bir ayıp söz konusu ise yani tüketicinin ilk bakışta sorunu, ayıbı, hatayı fark edebileceği gözle görülür bir aksaklık var ise bu durumun 30 gün içinde satıcıya bildirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde tüketicinin bu ayıplı malı kabul etmiş olduğu varsayılmaktadır.

  1. AYIPLI MAL SATICI TARAFINDAN KABUL EDİLMİYORSA NE YAPILABİLİR?

Tüketici yapılan alışveriş sonucunda malın ayıplı çıktığını satıcıya veya firmaya bildirmesine rağmen herhangi bir sonuç alamaması durumunda Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurma hakkına sahiptir. Tüketici Hakem Heyeti, uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi taraflardan, ilgili kişi ve kurumlardan isteyip en geç 6 ay içinde kararını vermek zorundadır. Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararının kendilerine tebliğinden itibaren 15 gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine, tüketici mahkemesi bulunmayan yerlerde ise asliye hukuk mahkemesinde işbu karara karşı itiraz edebilir.

  1. AYIPLI MALIN AYIPLI OLMADIĞININ İSPATI

Bir malın tüketiciye tesliminden itibaren 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların ilk teslim anında var olduğu kabul edilmektedir. Satıcının, ilk 6 ay içerisinde ortaya çıkan ayıplar ile ilgili olarak malın teslim anında ayıpsız olduğunu ispat etmesi gerekmektedir.

  1. SONUÇ

Çalışmamızda tüketicilerin sık sık karşılaşmış olduğu ayıplı mal kavramı açıklanmış, alınan malın ayıplı çıkması durumunda tüketicinin hangi seçimlik haklara ait olduğu belirtilmiş ve hangi hukuki yollara başvurulabileceği irdelenmiştir.

Tüketicilere yönelik kanuni düzenlemelerin etkin biçimde uygulanması için, tüketicilerin hakları konusunda bilinçlendirilmelerinin sağlanması gerekmektedir.

Bilinçli tüketici, tüketim süreci içinde tüm hak ve yükümlülüklerini bilen ve bunlara uygun davranan tüketicidir. Tüketicinin satın aldığı mal ayıplı ise hakkını aramalı ve gerektiği takdirde yasaların kendisine tanıdığı hakkı kullanmalıdır.

Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Yayımlar

Bize Danışın

    I read, agree and accept the notice on personal data protection, declaration of explicit consent, privacy and cookie policy.

    Covid-19

    Litigation & Dispute Resolution

    We mediate on legal disputes and represent our clients before…

    Real Estate

    We offer legal services aimed at the problems experienced by…

    Mergers & Acquisitions

    We provide legal consulting devoted to merger and acquisition processes…

    Intellectual Property

    We offer legal services in all intellectual property fields such…

    Employment & Labor

    We proffer legal consultancy services intended for struggling with matters…

    Debt Collection & Restructuring

    We advocate the interests of our clients who are parties…

    Insurance Law

    We provide legal consultancy services aimed at affairs between our…

    Business Law & Corporate Maintenance

    We offer consultancy services pertaining to corporate law to our…

    Protection Of Personal Data

    We provide legal services to our clients in line with…

    Transportation & Logistics

    We provide legal consultancy and litigation services in the areas…

    Consumer Protection

    We offer legal consultancy on the aggrievements of consumers such…

    Family And Inheritance Law

    We provide legal services regarding matters such as divorcement, alimony,…